Ως πρώτo (και – ας ελπίσουμε – όχι τελευταίo) βήμα προς μια αντικειμενική συζήτηση για τη σημερινή κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έξω από τη λογική της κομματικής, κοινοβουλετικής και «μηντιακής» αντιπαράθεσης, προβλήθηκε στις 16 Ιουλίου, με τη φιλική συνεργασία του ζεύγους Πασχάλη και Σαλώμη Μελισσάρη, ένα απόσπασμα από την εισήγηση που παρουσίασε το 2009 ο κ. Ιωάννης Κοκκάλας με θέμα «Από το Σχέδιο Συντάγματος του Αλτιέρο Σπινέλι στη Συνθήκη της Λισαβόνας». Ως Αναπληρωτής Διευθυντής του γραφείου του Ευρωπαϊκου Κοινοβουλίου στην Αθήνα, ο κ. Κοκκάλας ήταν εκείνη την εποχή από τους ομιλητές στο συνέδριο «Ιωάννης Καποδίστριας, Αλτιέρο Σπινέλι, Ευρώπη» που πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιουνίου 2009 στην Αίγινα.
Μια εισαγωγή στην τωρινή προβολή του βίντεο παρουσίασε ο Γούεϊν Χωλ, μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Ενεργών Πολιτών της Αίγινας
Θα ήθελα να είμαστε σύμφωνοι ότι στη σημερινή συζήτηση δεν θα μετράει το εάν ψηφίσαμε ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο δημοψήφησμα, εάν για τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας φταίνε κυρίως ο Σημίτης και ο Παπανδρέου, ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, ή ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης. Να είμαστε σύμφωνοι επίσης ότι δεν θα μετράει αν προτείνουμε να μείνουμε στο ευρώ ή να φύγουμε. Έτσι κι αλλιώς αυτά τα ζητήματα δεν τα αποφασίζουν οι απλοί έλληνες πολίτες, τουλάχιστον όχι προς το παρόν. Τη διαμάχη που γίνεται στη Βουλή, γύρω από αυτό το θέμα, ανάμεσα σε άλλα, μπορούμε να την παρακολουθούμε. Τη διαμάχη που γίνεται στα ΜΜΕ, στα παράθυρα, στα talk shows, μάλλον καλύτερα να μην την παρακολουθούμε, επειδή απ΄ό τι φαίνεται φιλοδοξεί περισσότερο να μας τρομάζει παρά να μας ενημερώνει.
Το ζήτημα των μέσων ενημέρωσης έχει κέντρική σημασία. Νομίζω ότι ακόμα και οι πολίτες που ψήφισαν ΝΑΙ θα έπρεπε να έχουν δυσανασχετήσει από τη στάση που κράτησαν τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος. Αυτό το πρόβλημα βρίσκεται και στο επίκεντρο της Έκκλησης των Ελληνογερμανών και Γερμανοελλήναν αλλά και στην ελληνική απάντηση σε αυτήν, που διατύπωσαν οι εκπρόσωποι τριών συλλόγων της Αίγινας, Σύλλογος Ενεργών Πολιτών, Μορφωτικός Σύλλογος Ιωάννης Καποδίστριας και Σύλλογος Γυναικών.
Ο καθηγητής Juergen Link που ξεκίνησε την Έκκληση των Ελληνογερμανών και Γερμανοελλήνων προτείνει συνέδριο για το πρόβλημα των ΜΜΕ, τα οποία στην Γερμανία καλλιεργούν μίσος για τους Έλληνες και στην Ελλάδα μίσος για τους Γερμανούς. Στην πραγματικότητα χρειάζεται κάτι περισσότερο από συνέδριο. Χρειάζεται να θεσπιστεί μια μορφή της πανευρωπαϊκής πολιτικής που δεν επηρεάζεται από το μήντια, που στιγματίζει αρνητικά κάθε επιρροή από αυτή την κατεύθυνση. Αυτό είναι θέμα για συζήτηση ανάμεσα σε εκείνους που θα ήθελαν να συμμετέχουν έμπρακτα σ’ένα τέτοιο εγχείρημα απαγκίστρωσης από τα μήντια. Ήδη έχουμε κάνει μια αρχή με το πρόγραμμα που φτιάξαμε το 2013 στο κανάλι VMedia Europe Starts from Here.
Εν πάσει περιπτώσει θέλω να συμφωνήσουμε ότι για τους σκοπούς της σημερινής συζήτησης δεν έχει σημασία ποιός έλληνας πολιτικός έχει παίξει το χειρότερο ρόλο. Το θέμα μας να μην είναι η ελληνική εσωτερική πολιτική, ούτε καν η Ελλάδα γενικά. Το θέμα να είναι η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως την ξέραμε – αυτό έγραψε προχθές ο ιρλανδός δημοσιογράφος Fintan O’Toole – τελείωσε το σαββατοκύριακο που μας πέρασε.
Η ενοποίηση της Ευρώπης βασιζόταν σε τρεις προυποθέσεις, τρεις όρους. Ο πρώτος όρος ήταν, η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να είναι συναινετική – το κάθε κράτος μέλος έχανε όλο και περισσότερα από την κυριαρχία της επειδή επέλεξε οικιοθελώς να τη χάνει. Ο δεύτερος όρος ήταν, αυτή η βήμα-προς-βήμα διαδικασία να είναι αμετάκλητη. Αυτή ήταν η ορολογία της Συνθήκης Maastricht όσον αφορά τη νομισματική ενοποίηση. Δεν υπήρχε περίπτωση ν’αλλάξεις γνώμη και να πας πίσω, ούτε ν’αλλάξουν γνώμη για σένα και να σε πάνε πίσω. Ο τρίτος όρος δεν υπήρχε ρητά. Ήταν υπονοούμενο και είχε σχέση με το ρόλο της Γερμανίας. Όπως ξέρουμε, η Γερμανία στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ηττήθηκε, και ηττήθηκε σφοδρά. Ως αντάλλαγμα για την ευκαιρία μιας νέας αρχής μετά από αυτή την σφοδρή ήττα, θεωρήθηκε αυτονόητο ότι η Γερμανία δεν θα προσπάθησει ξανά να γίνει δεσπόζουσα δύναμη της Ευρώπης.
Σήμερα η Γερμανία όχι μόνο προσπαθέι να γίνει δεσπόζουσα δύναμη της Ευρώπης. Καταφέρνει να γίνει δεσπόζουσα δύναμη της Ευρώπης. Υποθέτω ότι οι περισσότεροι εδώ θα έχουν δει τη χθεσινή ομιλία στη Βουλή του Γιάννη Βαρουφάκη. Δεν θαυμάζουν όλοι τον ρόλο που έχει παίξει ο Βαρουφάκης αλλά νομίζω ότι τα συμπεράσματα αυτής της ομιλίας θα έχουν τη γενική αποδοχή.
O Βαρουφάκης χαρακτηρίζει τη λεγόμενη συμφωνία που μόλις ψηφίστηκε στη Βουλή «νέα συνθήκη των Βερσαλλιών». Παρ’όλα αυτά οι περισσότεροι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ την υπέγραψαν για χάρη της ενότητας. «Εμείς στο ΣΥΡΙΖΑ είμαστε και θα είμαστε ενωμένοι την ώρα που η Ευρώπη πλήττει τον ευαυτό της μέσα από διαδικασίες που ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει ως τη χρονική στιγμή που αποδομήθηκε τον όνειρο του Άντεναουερ, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Ανδρέα Παπανδρέου, του Χέλμουτ Σμιτ, του Χέλμου Κόλ.»
Μέσα στη βουλή έγινε χαμός μετά από την ομιλία του Βαρουφάκη. Έξω από τη βουλή επίσης επικρατούσε χάος. Εμείς εδώ δεν φωνάζουμε, δεν καταγγέλουμε, και ο λόγος γι΄αυτό δεν είναι η φροντίδα για την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Ελπίζω ότι η φροντίδα μας έιναι να παραμένουν ενωμένοι σε αυτή τη συγκυρία οι πολίτες της Ελλάδας. Και επίσης η ελπίδα είναι ίσως ότι όπως το 1828 που ιδρύθηκε στην Αίγινα το νεοελληνικό κράτος, αυτό το νησί θα λειτουργεί και τώρα ως νησίδα σταθερότητας και ασφάλειας μέσα στο γενικευμένο χάος της Ελλάδας.
Η ερώτηση που προβάλλουμε είναι «Μήπως ήταν άτυχη η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;». Την προβάλλουμε όχι ως δήλωση αλλά ως ερώτηση. Σίγουρα ο άνθρωπος που πρόκειται να ακούσουμε τώρα δεν πιστεύει ότι η προτεραιότητα είναι να φύγουμε ούτε από το ευρώ ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει δίκιο όμως, ή έχει άδικο;
Το βίντεο βρίσκεται online εδώ και ολόκληρη η εισήγηση εδώ.
Ας σημειώσουμε ότι το 2009 ο Γιάννης Κοκκάλας δεν έβλεπε ως κύριο εμπόδιο στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης τη Γερμανία αλλά τη Γαλλία. Εκείνοι που ασπάζονται τωρα τη γαλλική καμπάνια για Germanexit από το ευρώ, να το έχουν υπόψη αυτό.
