Οι προτάσεις πάντα δημιουργούν θετικό κλίμα. Όμως οποιαδήποτε σημαντική παρέμβαση χρειάζεται βούληση και χρηματοδότηση. Μέχρι τώρα, η δημοτική αρχή αφενός δεν έχει ξεκινήσει να υλοποιεί τις προεκλογικές της εξαγγελίες, αφετέρου η γνωστή οικονομική κατάσταση του Δήμου είναι απαγορευτική για την εξυπηρέτηση οποιουδήποτε σοβαρού έργου.
Κατ΄αρχήν επομένως, θα πρέπει να ενημερωθούμε για τις πηγές και το ύψος των πόρων που μπορεί να εξευρεθούν, ώστε να υπάρχει νόημα για ουσιαστικές προτάσεις και όχι σχέδια επί χάρτου.
Δύο είναι οι βασικοί άξονες των επεμβάσεων στο νησί :
(Ι) το αστικό περιβάλλον, που περιλαμβάνει την πόλη της Αίγινας και τα μεγάλα χωριά και (ΙΙ) η ύπαιθρος.
Ι. Αστικό περιβάλλον
– Η μορφή / εικόνα που επιθυμούμε να έχει σήμερα η πόλη της Αίγινας εξαρτάται κυρίως από το τι θεωρούμε ότι αυτή αντιπροσωπεύει (ιστορικά, πολιτιστικά, κοινωνικά).
Ο οικισμός άρχισε να δημιουργείται από την έλευση του Καποδίστρια και σχεδιάστηκε χωροταξικά για τις ανάγκες που υπήρχαν τη συγκεκριμένη εποχή.
Ta κτίρια που χτίστηκαν για τις ανάγκες της πρώτης κυβέρνησης είναι πολύ σημαντικά για την πόλη και οι επιλογές για τη μελλοντική τους χρήση απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Η χρησιμοποίηση του Εϋνάρδειου το καλοκαίρι, μετά από πολλά χρόνια κατέδειξε τις δυνατότητες που υπάρχουν για την προβολή και την ανάδειξη των κτιρίων αυτών, χωρίς ιδιαίτερα ψηλό κόστος. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με την αξιοποίηση τμήματος των Φυλακών, όπου συνεχίζεται η απαξίωση των όποιων έργων είχαν ολοκληρωθεί.
Τα χαρακτηριστικά της πόλης, όπως έχει δημιουργηθεί, είναι :
– μικροί και στενοί δρόμοι, που φτιάχτηκαν για τις ανάγκες της εποχής
– διώροφα η τριώροφα κτίρια με νεοκλασικά στοιχεία
– περιορισμένοι ανοιχτοί δημόσιοι χώροι (πλατείες κλπ)
– ένα αξιόλογο μέτωπο κτιρίων επί του λιμανιού που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο
– σημαντικές μικρές εμπορικές δραστηριότητες (καταστήματα) εντός του ιστορικού ιστού, που παρ’ όλη την κρίση κρατιέται ακόμη ζωντανός ιδιαίτερα τους δύσκολους χειμερινούς μήνες
– ένα λιμάνι που είναι το δεύτερο σε κίνηση επιβατών πανελληνίως μετά τον Πειραιά και με πολλές αφίξεις τουρισμού μιας ημέρας.
Τα σημαντικότερα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στην πόλη, είναι τα εξής :
– βεβαρημένη κατάσταση ως προς την κυκλοφορία οχημάτων, αφού το υπάρχον δίκτυο δεν έχει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει στο φορτίο
-κακή / επικίνδυνη κατάσταση του οδοστρώματος, ξεκινώντας αμέσως μετά την έξοδο από το χώρο του λιμανιού και πλημμελείς έως ανύπαρκτες διευθετήσεις για τον περιορισμό θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων (φανάρια, καθρέπτες, κλπ.)
– έλλειψη θέσεων στάθμευσης / ανοργάνωτη ανεξέλεγκτη στάθμευση
– μεγάλα προβλήματα στην κίνηση των πεζών έως ανυπέρβλητα σε ό,τι αφορά τα εμποδιζόμενα άτομα. Δρόμοι χωρίς πεζοδρόμια ή όπου υπάρχουν, κατειλημμένα από εμπορεύματα και μηχανάκια. Ιδιαίτερα αισθητή η έλλειψη πεζοδρομίων σε σημεία που κυκλοφορούν μαθητές, αλλά και στις Καζαντζάκη και Σπ. Ρόδη- Αφαίας που έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα.
– βίαιες αισθητικές παρεμβάσεις, όπως η παραποίηση του παραλιακού μετώπου με τις κατασκευές των ξύλινων προστεγασμάτων με τα νάυλον καλύμματα (παράνομες και αυθαίρετες) και οι μεγάλες φωτεινές επιγραφές που μερικές φορές, παρότι δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, είναι ορατές όντας στο λιμάνι ή προσεγγίζοντάς το.
– υποβάθμιση / εγκατάλειψη των δημόσιων χώρων και πλατειών
– έλλειψη ελέγχων από τη Δημοτική Αστυνομίας, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα όταν αυξάνεται σημαντικά ο κόσμος και η κίνηση στο νησί
– έλλειψη ελέγχων/ αστυνόμευσης για την καταπολέμηση εγκλημάτων κατά του Περιβάλ-λοντος, όπως είχε προαναγγελθεί (ένα δείγμα, η κοπή των δέντρων στην παραλία της Κολώνας, που παραμένει εγκαταλειμμένη, παρότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία μέσα στην πόλη).
Πέρα από τα παραπάνω προβλήματα, που αγγίζουν τόσο τους μόνιμους κατοίκους του ιστορικού ιστού όσο και τους επισκέπτες, οι κάτοικοι κυρίως της πόλης αντιμετωπίζουν και μόνιμα ζητήματα γενικότερης ρύπανσης, κυρίως λόγω της ηχορύπανσης που δημιουργούν πολλοί χώροι υγειονομικού ενδιαφέροντος. Η μη τήρηση των κανόνων λειτουργίας τους ή οι παρεκτροπές στη συμπεριφορά των πελατών τους μέχρι τις πρωινές ώρες, έχει απομα-κρύνει πολλούς κατοίκους, που είχαν βέβαια ανάλογη δυνατότητα.
Παρότι η πόλη διαθέτει όλα τα στοιχεία ενός ιστορικού οικισμού, η εικόνα της πολλές φορές παραπέμπει σε αστικό χώρο αφιλόξενο για μόνιμους κατοίκους από επιλογή και οδηγεί αναπόφευκτα σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Είναι σημαντική η εμπειρία προστασίας και ανάδειξης της ζωής ιστορικών οικισμών στην Ευρώπη και των πολιτικών που αναβαθμίζουν το κέντρο, με στόχο την προσέλκυση κατοίκων και επισκεπτών.
ΙΙ. ΄Υπαιθρος
Η ύπαιθρος, συνυφασμένη με τη φιστικιά και το ΠΟΠ προϊόν της, αλλά και με άλλες καλλιέργειες στο νησί, καθώς επίσης με τη μελισσοκομία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, θα πρέπει να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο προώθησης των τοπικών προϊόντων με ταυτότητα, που μπορεί να συνδυαστεί και με την προσφορά ποιοτικότερων υπηρεσιών από πλευράς των τουριστικών καταλυμάτων του νησιού.
Συνοψίζοντας, οι επεμβάσεις που πρέπει να γίνουν για την λειτουργική / αισθητική αναβάθμιση ξεκινούν από την διαπίστωση όλων των παραπάνω θεμάτων και της συνειδητής απόφασης για την σταδιακή βελτίωσή τους με οργανωμένο πρόγραμμα.
Χρειάζεται επεξεργασία των προτάσεων για τη λειτουργική / αισθητική αναβάθμιση από καταξιωμένους ειδικούς πολεοδόμους, αρχιτέκτονες, εικαστικούς, συγκοινωνιολόγους
(πιστεύουμε ότι υπάρχουν αρκετοί που θα το έκαναν και δωρεάν εφόσον ο Δήμος θα ήταν σε θέση να τους πείσει για την σοβαρότητα των προθέσεών του), οι οποίοι -σε συνεργασία τους εμπλεκόμενους επαγγελματικούς φορείς- με ανοιχτές διαδικασίες και οικονομοτεχνική σκέψη, θα φθάσουν σε τελικές λύσεις υλοποίησης.
Επιπλέον, η λειτουργική αναβάθμιση του νησιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ικανοποίηση χρόνιου αιτήματος των κατοίκων του νησιού για την ύπαρξη βραδινού δρομολόγιου από τον Πειραιά, καθώς επίσης και τη συνέπεια των εταιριών ως προς την τήρηση των δρομολογίων τους και τη μείωση του ψηλού κόστους του εισιτηρίου, αναλογικά με την απόσταση.
Ως Σύλλογος, με διαλέξεις για θέματα που απασχολούν την κοινωνία των πολιτών (πολιτισμός, εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και όγκου σκουπιδιών, κλπ.), με χαρτογράφηση μονοπατιών, καθαρισμό ακτών, διάφορες άλλες περιβαλλοντικές δράσεις και εικαστικές ή κοινωνικές παρεμβάσεις, προσπαθούμε για μια άλλη κατεύθυνση στο χαρακτήρα του νησιού, που μέχρι τώρα δεν αξιοποιεί την κληρονομιά του (Παλιαχώρα, Καποδιστριακά, προσβάσιμη ακτογραμμή, κλπ.) ούτε αναδεικνύει νεότερα σημεία πολιτισμού που διαθέτει ( όπως το σπίτι του Ροδάκη, που παρά την αναγνωρισμένη αξία του ως αρχιτεκτονικό μνημείο της νεότερης Ελλάδας έχει αφεθεί σε κατάρρευση), τα οποία βέβαια θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλο έλξης ποιοτικού τουρισμού με πολλαπλά οφέλη για το νησί.
Κύριοι λόγοι, η έλλειψη πόρων αλλά και οι διαφορετικές προτεραιότητες των τοπικών αρχών.
Επομένως, οι τοπικές αρχές, πέραν των οραμάτων και των δηλώσεων, έχουν υποχρέωση να βάλουν συγκεκριμένες προτεραιότητες και να κινηθούν συγκροτημένα και με σοβαρές συμμετοχές, ώστε να υπάρξει ορατό και ποιοτικό αποτέλεσμα.
